فرمول بندی طرحواره درمانی

فرمول بندی طرحواره درمانی

طرحواره درمانی (Schema Therapy) یک رویکرد روان‌درمانی است که برای درمان اختلالات شخصیتی و اختلالات روانی دیگر توسعه یافته است. این رویکرد توسط جفری یانگ (Jeffrey Young) و همکارانش به عنوان یک روش ترکیبی از عناصر مختلف روان‌درمانی، مشاوره فردی و گروهی، و اصول رفتارگرایی پذیرفته شده است.

اصول اساسی طرحواره درمانی:

1. شناسایی طرح‌ها (schemas):

   • در این مرحله، هدف از مشاوره این است که طرح‌های شخصیتی ناسالم و الگوهای فکری-احساسی-رفتاری نادرستی که از آنها متاثر شده است را شناسایی کند. این طرح‌ها معمولاً از تجربیات کودکی و نوجوانی فرد شکل می‌گیرند و تاثیرات منفی بر روابط و زندگی او دارند.

2. تفسیر نیازهای طرح‌ها:

   • مشاور با فرد کار می‌کند تا نیازهای پشتیبانی شده توسط طرح‌های ناسالم را تشخیص دهد. این نیازها معمولاً شامل نیازهای پذیرش، احترام، امنیت، و کنترل هستند که اگر به درستی تامین نشوند، طرح‌های ناسالم فرد را تقویت می‌کنند.

3. رفع نیازهای طرح‌ها:

   • مشاور با استفاده از تکنیک‌ها و مداخلات مختلف، به فرد کمک می‌کند تا نیازهای خود را به شکلی سالم‌تر واقعی کند. این شامل تغییر الگوهای فکری، تقویت مهارت‌های بینش، بهبود ارتباطات اجتماعی و خودآگاهی است.

4. تمرینات تعاملی و تجربی:

   • فرد به تمریناتی عملی و تجربی تحت نظارت مشاور می‌پردازد تا به ارتقای مهارت‌ها و تغییر الگوهای ناسالم خود بپردازد. این تمرینات می‌توانند شامل مواجهه مدیریت شده، تمرینات نقش‌آفرینی، و تغییرات رفتاری و حرکتی باشند.

5. حفظ پیشرفت:

   • مشاور و فرد با همکاری در حفظ تغییرات به دست آمده و پیشگیری از بازگشت به الگوهای قدیمی، به ارتقای پیشرفت و پایداری طولانی‌مدت کمک می‌کنند.

فرمول بندی کلی:

طرحواره درمانی بر اساس ترکیبی از مداخلات شناختی-رفتاری، روان‌درمانی و اصول تعاملی بینشی (interpersonal) توسعه یافته است. این رویکرد به طور کلی شامل مراحل زیر است:

• شناسایی و تفسیر طرح‌های ناسالم.
• تحلیل نیازهای پشتیبانی شده توسط طرح‌ها.
• رفع نیازها و تقویت مهارت‌های زندگی.
• ارائه تمرینات تعاملی و تجربی.
• حفظ پیشرفت و جلوگیری از بازگشت به الگوهای قدیمی.

با این فرمول بندی، طرحواره درمانی به فرد کمک می‌کند تا از طریق شناسایی، تفسیر و تغییر الگوهای شخصیتی ناسالم، به بهبود روانی و بهبود کیفیت زندگی خود دست پیدا کند.